In Resource, tijdschrift van studenten en medewerkers van Wageningen UR, een interessant artikel van Albert Sikkema over de dilemmas bij het plastic inzamelen.

Volgens Wageningse wetenschappers spelen er drie dilemmas:

  1. statiegeld of inzamelen? Het voordeel van het statiegeldsysteem is dat het een mooie, uniforme afvalstroom oplevert. ‘Vergelijk dat maar eens met de brei aan kunststoffen die je met vrijwillige kunststofinzameling krijgt.” Het nadeel is dat het een duur systeem is, vooral het transport. Om de verrekening met al die inzamelpunten van de flesjes goed te kunnen doen moeten die flesjes immers heel na het sorteerpunt worden vervoerd. “Je verplaatst heel veel lucht.”
  2.  bronscheiding of nascheiding? Bij bronscheiding levert de consument zijn plastic apart in. De best presterende gemeente in Nederland weet zo 60% van het plastic in te zamelen. De consument gooit altijd veel plastic toch bij het restafval, vooral omdat plastic niet als zodanig herkend wordt. Bronscheiding levert dus een slechte scheiding op waarbij veel plastic alsnog bij het restafval gaat. Bij nascheiden haalt een apparaat het plastic uit het restafval: het beste apparaat kan nu tot 60% van het plastic uit de brei aan restafval vissen. Nascheiding levert dus meer op dan bronscheiding. Maar nascheiding is duur. Tenslotte: in een grote stad lijkt nascheiding de beste resultaten te halen (mensen in flats scheiden minder goed afval) en op het platteland bronscheiding.
  3. ophalen of wegbrengen?  Het ophalen van afval is twee keer zo duur dan het zelf wegbrengen. Dat komt vooral doordat veel klikos aan de weg halfvol zijn, en hoemeer soorten afval gescheiden wordt, des te leger zijn de vele klikos. En die wagens toch moeten rijden, remmen, optrekken.  Plastic apart inzamelen is het goedkoopst als de mensen het zelf wegbrengen naar verzamelpunten.

Tenslotte: wat de drie collectiesystemen – statiegeld, bronscheiding en nascheiding – parten speelt is dat ze elkaar kannibaliseren: als de een wordt uitgebreid, gaat dat ten koste van de andere twee.

Een argument wordt in dit artikel niet genoemd: gedragsverandering. Nascheiding levert misschien wel de beste scheiding op, maar geen gedragsverandering, noch bij consumenten noch bij fabrikanten. Als je statiegeld krijgt, gooi je je flesje minder achteloos in de berm. Bronscheiding en zelf wegbrengen maakt dat mensen bewust worden van de immense hoeveelheid afval die we produceren, en fabrikanten wellicht gepusht worden minder verpakkingen te gebruiken. Dat is de reden dat ik voor het statiegeld en voor bronsscheiding ben.