Even op gang komen hoor. Ik las net mijn 29 stukjes door over een koud huis – waarvan eentje over een te warm huis in de zomer – isoleren, energie besparen. Dat zijn stukjes uit 2015 en 2016, wow, was ik mijn tijd vooruit?

Ik weet nog best dat we centrale verwarming kregen in 1975 (of 1974 of 1976). Daarvoor hadden we in de zitkamer een kolenkachel en de rest van het huis was koud. Met de centrale verwarming veranderde ons gezinsleven: het was niet meer nodig om met zijn allen in de zitkamer te zitten, broer en ik bleven boven op onze eigen kamers. Vader bleef in zijn studio. Moeder zal het soms wel spijtig gevonden hebben: de gezelligheid was voorbij.

Ik herinner me dat Vader zich eens afvroeg of het er ook weer uit kon. De reden weet ik niet meer, maar ik denk dat er vaak lekkage was en dat de buizen bonkten.

Tussen 1975 en 2022 heb ik genoten van een centraal verwarmd huis. 47 jaar luxe en verspilling, en nu is alles op. Dat hebben wij mensen – de slimsten in het dierenrijk – toch maar mooi voor elkaar gekregen.

Ik heb zelf 20 jaar in een centraal verwarmd huis gewoond. Ondanks centrale verwarming werden J en ik in oude tochtige studentenhuizen regelmatig wakker met een laagje rijp op de deken omdat we vooral de buitenlucht verwarmden. In Afrika en Zuid-Amerika woonden we in onverwarmde huizen – en nee, het is daar niet altijd en overal warm, bovendien woonden we veelal in huizen die meer voor de sier gebouwd waren dan dat ze enige bescherming gaven, dus buiten 12 graden = binnen 12 graden. Toen het te gek werd, hebben we in Zambia het archief van SNV opgestookt: dat bestond uit stapels ongesorteerde papieren met touwtjes eromheen die al een tiental jaren in een container in onze tuin lagen. In Angola hebben we een keer iets dergelijks gedaan.

De tijd van overal-warm is voorbij en voor mij hoeft hij niet terug te komen. Ook toen gas goedkoop was, vond ik het verspilling om het hele huis te verwarmen terwijl je in je eentje thuis op de bank TV zit te kijken. Voor de poes, zei Moeder. Het ging me niet zozeer om de kosten – iemand mag zelf weten of ze 400 euro per maand aan warmte voor een poes wil uitgeven – maar om de verspilling van fossiele grondstoffen. Poes warm, maar kleinkinderen koud. Ik vond het wel lastig dat ik zelf meestal te warm was aangekleed als ik bij een ander op bezoek ging, in een kantoor kwam, in het gemeentehuis: het was overal warmer dan thuis.

Maar ik kon thuis wel lekker mijn zelfgebreide truien aan.

Nu is gas zo duur dat ik eigenlijk niemand meer ken die zomaar haar hele huis verwarmt, enkele oudere mensen daargelaten die vinden dat ze ergens recht op hebben want ze hebben dit land opgebouwd. Begrijp me goed, niemand hoeft van mij kou te kleumen en ik weet dat oudere mensen meer behoefte hebben aan warmte, maar het hele huis warm stoken is geen recht voor niemand. Alleen de kamer verwarmen waar je verblijft, is genoeg. Hoe warm die kamer dan moet zijn, hangt af van je lichaam, je bezigheden, je kleding, je (elektrisch verwarmde) dekentjes en dergelijke. In mijn leefkamer is het 14 graden en dat is prima behalve als ik viool speel: de vingertjes willen dan niet meer zo snel en met halve-vinger handschoentjes speelt het niet soepel. Dus speel ik nu wat minder.

De tijd van centrale verwarming is wat mij betreft voorbij en ik vind het best. De installatie gebruiken wij nu niet meer centraal maar met slimme radiatorknoppen die apart waterzijdig ingeregeld worden. Wij wonen hier met drie volwassenen met ieder een eigen leefgedeelte, en iedereen regelt nu per kamer de eigen temperatuur. Een knop kost 100 euro en we hebben er 6 gekocht, samen 600 euro. Nu in 2022 hebben we ons gasgebruik ermee gehalveerd vergeleken met 2021. Toen we het systeem kochten, wisten we nog niet dat de gasprijs zo zou stijgen, maar desondanks hebben we de investering er al uit.

Zo, dat was mijn eerste stukje na 2 jaar. Ik ga vanavond eens lezen bij de bloggers die ik weer ga volgen: kniepertie, raamopen, Betje en nog veel meer.

Advertentie