Bij Ionica zag een getal las ik over etnisch profileren. Met een slimme berekening erbij waar ik vaak over heb nagedacht: is dit ook toepasbaar op andere terreinen? Kijk (en reken) met me mee.
Eerst de feiten: Stel je hebt twee groepen mensen: de Prinsen en de Staatsen (groepen uit het begin van de Republiek, lekker relevant nu). De groepen zijn even groot. Stel er wordt een wekelijkse ontmoeting georganiseerd en daar komen 200 mensen, 100 Prinsen en 100 Staatsen dus. Stel dat er een gewapende strijd tussen de twee groepen is en ‘iedereen’ weet dat er nogal wat mensen met een wapen rondlopen.
Aan jou de taak om mensen bij de ingang te controleren. Maar je kunt niet alles en je controleert de helft van de mensen. Je controleert willekeurig. Als iedereen binnen is heb je 100 mensen gecontroleerd en 10 wapens gevonden: 6 Prinsen en 4 Staatsen. Je vermoedt dat er binnen ook 10 wapens zijn, want je hebt willekeurig de helft gecontroleerd. Best veel eigenlijk. Kan jouw controle efficiënter?
Thuis reken je uit dat waarschijnlijk 12% van de Prinsen en 8% van de Staatsen gewapend is. Want op 200 mensen zijn er 20 wapens, 12 Prinsen en 8 Staatsen. Je kunt 100 mensen controleren, hoe doe je dat zo slim mogelijk?
De tweede week besluit je het anders aan te pakken. Want eerlijk gezegd zien de Prinsen en Staatsen er heel verschillend uit: de Prinsen hebben blauwe en de Staatsen bruine ogen. Je controleert weer 100 mensen, dit keer alleen Prinsen. Je vindt zo alle 12 gewapende Prinsen, de 8 gewapende Staatsen lopen vrij rond. Die schieten tijdens de ontmoeting vele Prinsen dood die zich niet kunnen verdedigen, en je beseft dat je het anders aan moet pakken.
De derde week denk je echt slim te zijn: de eerste week had je 6 Prinsen en 4 Staatsen met een wapen gepakt, dus je besluit om 60 Prinsen en 40 Staatsen te controleren. Slim! Tussen die 60 Prinsen lopen er 12%*60 = 7,2 rond met een wapen. Tussen die 40 Staatsen lopen er 8%*40 = 3,2 rond met een wapen. Afronden levert 10 wapens op (net als in de eerste week), en wel 7 Prinsen en 3 Staatsen.
Wow, het was dus nog erger dan je dacht: de Prinsen hebben in verhouding veel meer wapens dan de Staatsen! Het is niet 6 om 4, maar 7 om 3!!
De vierde week ben je nog slimmer, vind je zelf, en profileer je nog wat etnischer: je besluit 70 Prinsen en 30 Staatsen te controleren. Je hebt immers maar beperkt budget en dat moet je slim inzetten, en als er zoveel wapens zitten bij de Prinsen is het logisch dat je vooral die groep controleert toch? Je pakt zo 12%*70 = 8,4 Prinsen, en 8%*30 = 2,4 Staatsen. Nog steeds 10 in totaal, maar nu 8 tegenover 2.
Je wordt helemaal enthousiast van jouw goede methode! Die Prinsen zijn echt een criminele bende, daar zitten veel meer wapens tussen dan je eerst gedacht had. In week 5 pas je je nieuwe kennis toe, in lijn met jouw bevindingen. Je controleert 80 Prinsen en 20 Staatsen en pakt zo 12%*80 = 9,6 Prinsen, en 8%*20 = 1,6 Staatsen, afgerond 10 en 2. 12 Wapens gepakt, een record, dit is pas efficiënt werken.
Tevreden maak je een rapport op voor je leidinggevende. Maar dat is Ionica Smeets. Zij rekent je voor dat je eerste vermoeden dat er 20 wapens zijn waaronder 12 Prinsen en 8 Staatsen, nog steeds juist is. Dat je in week vier 8 wapens niet hebt gevonden en wel 2 Prinsen en 6 Staatsen. Ze legt uit dat je door etnisch te profileren de pakkansen verandert. Dat in week vier een Prins met wapen 10/12 = 83% kans had om gesnapt te worden; en een Staatse met wapen 2/8 = 25% kans. Oftewel dat driekwart van de gewapende Staatsen fluitend naar binnen is gegaan terwijl jij bezig was Prinsen te controleren.
Ionica smijt met getallen en je kunt haar niet volgen. Je bent trots dat je 10 van de 12 gewapende Prinsen hebt gepakt. Maar dat je 6 van de 8 gewapende Staatsen hebt laten lopen, verbaast je zelf ook. Toch maar weer willekeurig controleren dan?
Met dank aan Ionica Smeets.
Etnisch profileren
Is het in werkelijkheid niet nog droeviger? Speelt er niet nog een andere zichzelf versterkende vicieuze feed-backloop mee? En wel vooral op de langere termijn?
Een goede ‘statisticus’ zou natuurlijk niet in de door Ionica beschreven valkuil getrapt zijn. Een ‘dynamicus’ zou het eerder goed doen, na oefening.
Goede statistici zijn met een lampje te zoeken, getuige de vaak merkwaardige weergave van conclusies uit onderzoek die we in wetenschapsbijlagen van kranten tegenkomen. De geschetste foute steekproefpraktijk zou dus best op kunnen treden.
En dan zouden er ook nog, meer inhoudelijke, self-fulfilling prophecies kunnen optreden, en zich kunnen versterken door die toenemende etikettering.
Gaan de steeds meer gecontroleerde Prinsen juist door die toenemende etikettering een meer crimineel levenspatroon ontwikkelen? Ook omdat ze steeds minder door die ‘goede’ deur komen en daardoor andere ‘slechte’ deuren opzoeken?
Ik krijg behoefte om dat (op korte termijn efficiënt lijkende) foute steekpoefproces eens in te bedden in een wat ruimer systeemmodel: “define situations as real, and they are real in their consequences”, aldus een bekend adagium uit de sociologie. Een feed-back van self-fulfilling prophecies komt op gang of wordt versterkt door profilering.
Bij zo’n verruiming van perspectief (in ruimte en tijd) zie je de onverwachte consequenties van beginnende profilering. En beslist niet alleen door etnische profilering; profilering, in allerlei gedaante, is overal in de samenleving werkzaam. Die ‘ingang tot de vergaderzaal’ vind je ook bij scholen, bedrijven en verenigingen en niet alleen ten aanzien van negatieve kenmerken. Ook bij herkenning van (verborgen) talenten op scholen wordt onbewust geprofileerd. Een remedie is anticyclisch beleid. Vooral nu het vrije marktmechanisme opnieuw haar armoede heeft laten zien in tal van levenssferen. Voor potlodenproductie leek het goed te werken (hoewel er nog steeds waardeloze potloden met afbrekende punten te koop zijn). Profilering werkt segregatie van de bevolking in de hand. Zo zijn er steeds meer en steeds hogere hekken nodig.
Maar te denken blijft over, dat verderfelijke cycli vaak nauw samenhangen met cycli die we in de samenleving koesteren. Zijn die laatste wellicht daarom ook vicieus?
Geert Nijland
LikeGeliked door 1 persoon
Ik ben het volkomen met je eens. Daarom schrijf ik ook dat deze fout zich waarschijnlijk op meer terreinen voordoet, maar bij het etnisch profileren valt het inmiddels op en door de mand. Bij herkenning van talenten valt waarschijnlijk precies eenzelfde redenering toe te passen. Bij audities voor orkestfuncties wordt achter een gordijn gespeeld om elke profilering en vooroordeel uit te sluiten. Maar toen hier in Wageningen werd gepleit (ook door mij) om anoniem solliciteren toe te passen, kreeg ik artikelen voorgeschoteld waaruit zou blijken dat dat niks helpt voor mensen uit groepen die anders negatief geprofileerd worden. Dat zat hem dan in dat als je door die eerste selectie heen was, je alsnog je gezicht moest laten zien. Profilering is natuurlijk niet per definitie slecht. En zelfversterkende profilering die Ionica hier onderuit haalt, zijn ook de levenslessen die je leert terwijl je opgroeit en volwassen wordt. Pas op voor enge mannen; pas op voor charmeurs die er uiteindelijk met je geld vandoor gaan. Hoe je die herkent, is profilering. Het is evolutionair begrijpelijk dat mensen zich vertrouwd voelen met mensen die op hen lijken: zie de vriendelijke kinderlokker en diezelfde charmeurs. De schok als die hele gewone buurman een serieverkrachter blijkt te zijn.
Blijkbaar profileren we op de verkeerde dingen: kleur huid, ogen, haar, of men op ons zelf lijkt. Tja, de films van Walt Disney doen daar ook lekker aan mee: de misdadige karakters zien er altijd misdadig uit en de held ziet er als een held uit. Ingewikkeld onderwerp, meer iets voor jouw vakgebied dan voor het mijne.
LikeGeliked door 1 persoon
Ja, die slimheid …
LikeGeliked door 1 persoon
een slimme meid en een geweldige rubriek
LikeLike
Leuk verhaal, maar het klopt niet want er waren in week 2 al een heleboel Prinsen gedood.
LikeGeliked door 1 persoon
Een oneindige groep Prinsen stond te trappelen om de week erna mee te mogen doen….
LikeLike
Sinds kort doe ik weer mee met de staatsloterij.
Ik koop elke trekking een heel lot een 1/5 straatje.
Wat vind je dat ik moet doen?
Stoppen met het hele lot?
Of door gaan met het 1/5 straatje.
De kans met het hele lot is minimaal op een heel grote prijs.
De kansen bij het kleine straatje is gegarandeerd maar ontzettend klein …
Bij de lessen statistiek heb ik nooit opgelet!
PS: in mijn woonwijk wordt ik gegarandeerd nooit aangehouden door de politie.
Vriendelijke groet,
LikeGeliked door 1 persoon
Dit is de manier waarop Facebook en andere social media het net op en af gaan. Op deze manier proberen ze alle data zo te plaatsen dat ze bijvoorbeeld een advertentieprofiel van je op te stellen. Als je zelf adds op je site hebben proberen ze het omgekeerde. Hoe krijg je relevantie adds naar de bezoekers van een site. Heel is fascinerend en ik heb geen idee of zoiets slims ooit kan werken. Maar zonder deze slimmigheid blijft slechts willekeur over en dit is ook niet ideaal.
LikeGeliked door 2 people